আন্দামান নিকোবৰ দ্বীপপুঞ্জৰ এটা অতি আদিম জনগোষ্ঠী-----‘জাৰৱা’
জাৰৱা সকল আন্দামান নিকোবৰ দ্বীপপুঞ্জৰ এটা আদিম জনগোষ্ঠী। আজিৰ পৰা ৭০০ৰ পৰা ১০০০ বছৰৰ ভিতৰত আফ্ৰিকাৰ পৰা এই দ্বীপপুঞ্জলৈ আহি চাৰিওফালে সিঁচৰিত হৈ পৰিছিল। তেওঁলোক এই দ্বীপপুঞ্জলৈ আজি কিছুবছৰ আগলৈকে আধুনিক মানুহৰ সংস্পৰ্শলৈ নহা এই জনগোষ্ঠীৰ মানুহবোৰে ঘোৰ অৰণ্যৰ মাজত জীৱন নিৰ্বাহ কৰে। চুনামীৰ পিচত এওঁলোকৰ জনসংখ্যা যথেষ্ঠ হ্ৰাস পায়। তেনেহলে জানো আহক সাগৰৰ পাৰতে থাকিও কোনোদিনে নিমখ নোখোৱা এই আদিম মানুহ খিনিৰ বিষয়ে কিছু কথা ।
জাৰাৱা সকলে বাসকৰা অঞ্চলঃ
আজিৰ দিনত জাৰাৱা সকলে দক্ষিণ আন্দামান দ্বীপপুঞ্জৰ পশ্চিম অঞ্চল আৰু মধ্য অঞ্চলত বাস কৰে। এওঁলোক সাধাৰণতে তিনিটা পৃথক সমাজিক গোটত ভাগ হৈ আছে। উত্তৰ অঞ্চলীয় গোট, মধ্য আৰু দক্ষিণ অঞ্চলীয় গোট। আন্দামানৰ ‘কাদামতালা’ৰ কাষৰীয়া অঞ্চলত বাস কৰা সকলক কোৱা হয় ‘তানমাদ’, দক্ষিণ অঞ্চলৰ ‘টিৰো’ৰ কাষৰীয়া অঞ্চলত বাস কৰা সকলক কোৱা হয় ‘বৈয়াব’ আৰু মধ্য অঞ্চলৰ RK নাল্লাৰ কাষত বা ATR ( Andaman Truck Road) অঞ্চলৰ কাষৰীয়া অঞ্চলত বাস কৰা সকলক কোৱা হয় ‘থিদং’ ।
জাৰাৱা সকলৰ বিবাহঃ
তেওঁলোকৰ বিয়া-বাৰু সাধাৰণতে ডেকা-গাভৰুৰ মাজত সম্পন্ন হয়। কিন্ত্ত এজন বৰলা বা বিধৱায়ো জাৰৱা সমাজত দ্বিতীয়বাৰ বিবাহত বহিব পাৰে। জাৰাৱা সমাজত যদিও এজনৰ লগতহে যৌন সম্বন্ধ গঢ়া নিয়মটো (monogamy) অতি কঠোৰ ভাবে পালন কৰা হয়, তথাপিও বিভিন্ন কাৰণত বহুতৰ ক্ষেত্ৰত পুনৰ বিবাহত বহাও দেখা যায়। শিশু সকলক ৬ বা ৭ বছৰৰ পিচত তেওঁলোকৰ পিতৃ-মাতৃৰ সৈতে শুবলৈ দিয়া নহয়, তাৰ পৰিৱৰ্ত্তে তেওঁলোকে আন আন ল’ৰা-ছোৱালীৰ সৈতে বেলেগ সমজূৱা জুপুৰীত বাস কৰিবলৈ ল’য় আৰু বিবাহত নবহা পৰ্যন্ত সম্পূৰ্ণ স্বাধীনভাৱে এখন ঠাইৰ পৰা আন এখন ঠাইলৈ ঘূৰি ফুৰে।
জাৰাৱা গাওঁ আৰু জুপুৰী:
গাওঁ এখনত সাধাৰণতে ১০ টা জুপুৰী থাকে আৰু তাত ২০ ৰ পৰা ৩০ জনলৈকে মানুহে বসবাস কৰে। প্ৰত্যেকটো জুপুৰী ৩ ফুট ওখ আৰু কালি ৬ বৰ্গফুটৰ হয়। গাওঁখনৰ পৰিধি সাধাৰণতে ৬০ ফুটমান হয়। গাওঁৰ চাৰিওফালে ঘোৰ অৰণ্য থাকে আৰু কাষত এটা পানীৰ ন’লা থাকে।
জাৰাৱা সকলে তেওঁলোকৰ জুপুৰী বা বাসস্থান বোৰক ‘চাদ্দা’ বুলি কয়। অবিবাহিত ল’ৰা-ছোৱালী থকা এটা অস্থায়ী হেলনীয়া ধৰণৰ জুপুৰীক তেওঁলোকে কয়--‘টুটিম চাদ্দা’। এটা অৰ্দ্ধ-স্থায়ী জুপুৰীক কয়—‘চাদ্দা দে থুমা বা চাদ্দা দে উট্টু’। এগৰাকী বৰলাই বাস কৰা জুপুৰীবোৰক কোৱা হয়--‘থ’ৰকালাঙ চাদ্দা’ আৰু অবিবাহিত ছোৱালী বা এগৰাকী বিধৱা বাস কৰা জুপুৰীবোৰক কোৱা হয়--‘থ’ৰক’টঙ্গো চাদ্দা’ ।
এটা সমজুৱা জুপুৰীত এটা সময়ত ২০ জনতকৈ অধিক জাৰৱা বাস কৰে আৰু এইবোৰক দক্ষিণ আন্দামানৰ Andaman Trunk Roadৰ R.K. নাল্লাৰ কাষেদি গ’লে সহজতে চকুত পৰে। মৌমাখিৰ চাকখনৰ আকাৰত সঁজা জুপুৰীবোৰ কেইটামান খূঁটাৰ সহায়ত থিয় কৰি ছালখন তালগছৰ পাতেৰে ছোৱা হয় আৰু এইখনক তেওঁলোকে ‘উইলপু’ বুলি কয়।
এটা সমজুৱা জুপুৰীত প্ৰতিটো পৰিয়ালৰ বাবে এডোখৰ ঠাই নিৰ্দ্দিষ্ট কৰি থোৱা থাকে। যাক জাৰৱা ভাষাত ‘থূলে’ বুলি কোৱা হয়। এই জুপুৰীটোৰ মাজতে এখন জুইশাল থাকে আৰু তাৰ ওপৰত এখন প্লেটফৰ্মৰ ওপৰত বনৰীয়া গাহৰিৰ চৰ্বি আৰু মাংস শুকাবলৈ ওলোমাই থোৱা হয়। কিছুমান গাহৰি আৰু সাগৰীয় কাছৰ মূৰ কেইবাটাও একেলগে যুটীয়াই যুটীয়াই বান্ধি জুপুৰীটোৰ ছালখনৰ পৰা বান্ধি ওলোমাই থোৱা দেখা যায়।
জাৰাৱা সকলৰ খাদ্য:
যেতিয়া জাৰৱা সকলে এটা বনৰীয়া গাহৰি চিকাৰ কৰে তেতিয়া এডাল কাঁড়ৰ সহায়ত তাৰ পেটতো ফুঁটা কৰি ভিতৰৰ নাড়ী-ভূৰুখিনি বাহিৰলৈ উলিয়াই পেলায়। তাৰ পিচত তেওঁলোকে কিছুমান তাল গছৰ পাত জন্ত্তটোৰ পেটৰ ভিতৰত সোমোৱাই দিয়ে আৰু জন্ত্তটো পুৰিবলৈ লোৱাৰ সময়ত পাতবোৰ আকৌ পেটৰ পৰা উলিয়াই পেলায় আৰু ঠেঙৰ তলুৱা চাৰিখন কাটি পেলাই দিয়ে আৰু ইয়াক জুইৰ ওপৰত দি ঘূৰাই-পকাই পুৰে। ইয়াৰ পিচতে ওচৰৰ আন আন ঠাইৰ পৰাও জাৰাৱা সকল আহি মাংস খোৱা ভোজত অংশ ল’য়। ভোজৰ পিচত মাংস খাওঁতে দাঁতত লাগি থকা মাংস এৰুৱাবলৈ সকলোয়েই দাঁত খোচা-কাঁঠি ব্যৱহাৰ কৰে, যাক তেওঁলোকে ‘মাহু’ বুলি কয়।
জাৰৱা সকলৰ সকলো কথাই আজিও আদিম মানৱৰ যূগতে আছে। তেওঁলোকে খাদ্যৰ বাবে কোনো খেতিবাতি নকৰে—তেওঁলোক ইয়াৰ বাবে নিৰ্ভৰশীল অৰণ্য আৰু সাগৰৰ ওপৰত। বনৰীয়া গাহৰি আৰু মনিটৰ-লিজাৰ্ড জাৰৱা সকলৰ অতি প্ৰিয় খাদ্য যদিও হৰিণা আৰু চৰাই কিন্ত্ত সিমান নহয়। জাৰাৱা সকলে বাসকৰা কাষৰীয়া অঞ্চলত হৰিণাৰ সংখ্যা বেচি আৰু তেওঁলোকে ইহঁতক ‘তপিয়ালি’ আৰু চৰাইক ‘নোহা’ বুলি কয়। বিভিন্ন ধৰণৰ বনৰীয়া ফলমূল আৰু আলু তেওঁলোকৰ খাদ্যৰ এটা প্ৰয়োজনীয় অংশ। বনৰীয়া গাহৰি, সাগৰীয় আৰু শিলৰ ফাঁকত থকা শামূক জাতীয় প্ৰাণী, মাছ, সাগৰীয় সৰু বা ডাঙৰ মিছামাছ, কেঁকোৰা, দ’গঙ্গ নামৰ এবিধ সাগৰীয় গৰু, সাগৰীয় মাগুৰ জাতীয় মাছ, সাগৰীয় কাছ, আন্দামান ৱাটাৰ মনিটৰ(জেঠীৰ দৰে এক বৃহৎ প্ৰাণী) তেওঁলোকৰ প্ৰিয় খাদ্য। টান জাতীয় প্ৰাণীবোৰ তেওঁলোকে পানীত সিঁজাই খায়। কাছৰ খোলাখন আৰু গাহৰিৰ মূৰতো তেওঁলোকে নিজৰ বা সমজূৱা জুপুৰী বিলাকত ওলোমাই সঁজাই থয়।
জাৰৱা সকলৰ মৌজুল সংগ্ৰহ:
মৌজুল আৰু কঁঠাল জাৰৱা সকলৰ খাদ্যৰ এটা অতি লাগতিয়াল অংশ। এওঁলোকে মৌ সংগ্ৰহ কৰিবলৈ যাওঁতে চাকৰ পৰা মৌমাখিবোৰ (জাৰৱা ভাষাত কোৱা হয়--‘অনয়’মা) খেদাবলৈ তেওঁলোকৰ ভাষাত ‘ওয়া’ নামৰ এবিধ গছৰ কিছুমান পাত গাত বান্ধি ল’য়। এজন ব্যক্তিয়ে গছত যদি প্ৰথম এখন মৌচাক দেখা পায় তেতিয়াহলে জাৰৱা পম্পৰামতে তেওঁৰ সেইখন চাকৰ ওপৰত সম্পূৰ্ণ অধিকাৰ থাকিব। যদি তেওঁ সদ্যসতে চাকখনৰ পৰা মৌ সংগ্ৰহ নকৰে তেতিয়া তেওঁ কিছুমান গছৰ ঠাল-ঠেঙুলি চিঙি আনি গছজোপাৰ চাৰিওকাষে পুতি থ’ব যাতে আন কোনো জাৰৱাই সেই মৌচাকখন দেখিলে জানিব পাৰে যে, ইতিমধ্যে কোনো এজনে তেওঁতকৈ আগতেই সেই মৌচাকখন দেখা পাইছে।
জাৰৱা সকলৰ খাদ্য ৰন্ধাৰ ধৰণ:
জাৰৱা সকলে এবিধ মাটিৰ চৌকাত জুই ধৰি ৰন্ধা-বঢ়া কৰে, যাক তেওঁলোকে ‘এলাউ’ বুলি কয়। তেওঁলোকে ৰান্ধিবলৈ এলুমিনিয়ামৰ পাত্ৰ ব্যৱহাৰ কৰে আৰু জাৰৱা ভাষাত ইয়াক ‘বুছু’ বুলি কয়। এইবোৰ তেওঁলোকক কোনো স্বেচ্ছাসেৱী সংগঠনে দিয়ে নতুবা কোনো কাষৰীয়া গাওঁ আক্ৰমন কৰোতে সংগ্ৰহ কৰে। জাৰৱা সকলে খাদ্য সদায় ৰান্ধি খায়, পকা ফলমূলৰ বাহিৰে কেতিয়াও কোনো বস্ত্ত কেঁচাকৈ নাখায়। কেচাঁ ফলমূলবোৰ সিঁজাই খায়। গাহৰিৰ মাংসৰ দৰে খাদ্যবোৰ হয় জুইত পুৰি নহয় ৰ’দৰ তাপত কোনো ডাঙৰ শিলৰ ওপৰত ৰাখি সিঁজাই খায়।
জাৰৱা সকলৰ সাঁজ-পোছাক:
জাৰৱা সকলৰ মতা-মাইকী উভয়েই উলঙ্গ হৈ থাকে। যদিও তেওঁলোকে দেহত কিছুমান অলঙ্কাৰ পিন্ধে তথাপিও সেইবোৰে নগ্নতা ঢাকিবলৈ যথেষ্ঠ নহয়। যেতিয়া পুৰুষ সকল চিকাৰত ওলায় তেতিয়া বুকুখনক সুৰক্ষা দিবলৈ তেওঁলোকে এবিধ গছৰ বান্ধি ল’য়, যাক তেওঁলোকে ‘টো’হে’ বুলি কয়। জাৰৱা সকলে মূৰ-বন্ধনী, গ’লমনি, বাহু-বন্ধনী, কঁকাল-বন্ধনী ইত্যাদিবোৰ মাৰে আৰু এইবোৰ তেওঁলোকে তাল-পাত আৰু শামূক জাতীয় প্ৰাণীৰ খোলাৰে বনাই ল’য়। তেওঁলোকৰ ভাষাত মূৰ-বন্ধনীক ‘ওয়েটাহে’ আৰু কমৰ-বন্ধনীক ‘ৱায়েটাহে’ বুলি কয়। আজিকালি তেওঁলোকৰ সভ্য সমাজৰ লগত সম্বন্ধ কিছু বাঢ়ি অহাৰ লগে-লগে কিছুমানে কাপোৰ পিন্ধিবলৈ লৈছে, যাক তেওঁলোকে ‘কানগাপু’ বুলি কয়। তেওঁলোকে আজিকালি কাপোৰ ফালি ৰচী বনাই তাত বিভিন্ন ধৰনৰ অৰণ্যত পোৱা গছৰ পাত, বাকলি আদি কিছুমান বস্ত্ত বান্ধি অস্থায়ী গহণা তৈয়াৰ কৰিবলৈ ধৰিছে। এইবোৰৰ বাহিৰেও তেওঁলোকৰ স্থায়ী গহণাবোৰ শামূকৰ খোলা, কপাহৰ সূঁতা, গছৰ বাকলিৰ পৰা তৈয়াৰ কৰি ল’য়। মতা-মাইকী উভয়েই দেহত মাটিৰ লেপণ সানে।
গাহৰি বা মনিটৰ লিজাৰ্ড খোৱাৰ পিচত তেওঁলোক সকলোৱেই মূখ আৰু দেহত মাটি সানি তাৰ ওপৰত বিশেষ ধৰণৰ ডিজাইন কিছুমান কাটি লয়। কিছুমান ডিজাইন তেওঁলোকৰ মাজত খূওব জনপ্ৰিয় আৰু প্ৰায় সকলোৱেই একেবোৰ ডিজাইনকে গাত আঁকি ল’য়। মাছ মাৰিবলৈ, চিকাৰলৈ যাওঁতে বা অৰণ্যলৈ কিবা বস্ত্ত সংগ্ৰহৰ বাবে যাওঁতে সকলোয়েই একেলগ হৈ লোকগীত গায়।
জাৰৱা সমাজত শ্ৰমৰ ভাগ:
জাৰৱা সকলে খাদ্যৰ সন্ধানত বাহিৰলৈ যাওঁতে তেওঁলোকৰ লোক সকলে ভাগে-ভাগে শ্ৰমৰ দায়িত্ববোৰ ভগাই লয়। পুৰুষ সকলে তেনে যাত্ৰাত অৰণ্যৰ মাজেদি গছ কাটি পথ উলিওৱাত সহায় কৰে, চিকাৰ কৰে আৰু মহিলা সকলে সেই খাদ্য সামগ্ৰীবোৰ গাওঁলৈ কঢ়িয়াই আনে। কোনো নতুন ঠাইত দ’লে নিশা জিৰণি ল’ব লগীয়া হলে মহিলা আৰু ল’ৰা-ছোৱালী বিলাকে অস্থায়ী বাসস্থান নিৰ্মান কৰিবৰ বাবে (জুপৰী সাঁজিবলৈ) খূঁটা আৰু চাল হিচাবে বান্ধিবলৈ গছৰ পাত ইত্যাদিবোৰ বিচাৰি আনে। পুৰুষ সকলে খাদ্যৰ যোগাৰ কৰে। অবিবাহিত ছোৱালী বিলাকে নিজৰ আশ্ৰয় স্থল বেলেগে সাঁজি ল’য় আৰু খাদ্যৰ সন্ধানত সিহঁতো ওলাই যায়।
জাৰৱা সকলে ব্যৱহাৰ কৰা কাঁড়-ধেনু:
জৰৱা সকলৰ ভাষাত ধেনুখনক ‘আও’ আৰু কাঁড়ডালক ‘পাথু’ বুলি কয়। সিহঁতে তালগছ বা বাহঁৰ পৰা কাঁড়বোৰ তৈয়াৰ কৰি মূৰত লোহৰ ফাল লগাই ল’য় যাক তেওঁলোকে ‘এটাহু’ বুলি কয়। ইয়াৰ বাহিৰেও তেওঁলোকে আন এবিধ মূৰত লোহাৰ ফাল লগোৱা কাঁড়ো তৈয়াৰ কৰি লয়---যাক স্থানীয় ভাষাত ‘অ’ছাছালে তাহাপে’ বুলি কয়। তেওঁলোকে ‘তাহ’ৱাই-খোৱাব’ বুলি কোৱা কিছুমান হাৰ্পুনৰ আকাৰৰ কাঁড়ো তৈয়াৰ কৰি ল’য়। তেওঁলোকে বিভিন্ন আকাৰৰ কাঁড় তৈয়াৰ কৰে যদিও ইয়াৰ লোহাৰ ফালটো কেতিয়াও জুইত দি পগাই গড় নিদিয়ে। কাঁড়বোৰ তৈয়াৰ কৰিবলৈ লোহাৰ হাতুৰী আৰু বটালী ব্যৱহাৰ কৰে।
চিকাৰলৈ যাওঁতে প্ৰাপ্ত বয়স্কঃ পুৰুষ সকলে গছৰ বাকলিৰে তৈয়াৰ কৰা এক ধৰণৰ বুকৰ ৰক্ষা-কৱচ পিন্ধে যাক তেওঁ বিলাকে ‘কেকাড’ বুলিও কয় আৰু তাৰ ভিতৰত ‘টাৱা’ বুলি কোৱা কটাৰীবোৰো ভৰাই ল’য়।
জাৰৱা সকলৰ অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰঃ
জাৰৱা সকলৰ মাজত অটাইতকৈ জনপ্ৰিয় এবিধ কটাৰী, যাক তেওঁলোকে ‘টোৱা’ বুলি কয়। এই কটাৰীখন লোহা পিটি বনোৱা হয় আৰু ইয়াৰ কোনো নাল নাথাকে। এইখন কটাৰীৰ আকাৰ কাঁড় এডালৰ আগৰ ফলাটোৰ দৰে, যাৰ বহল ৪-৬ ইঞ্চিৰ ভিতৰত হয়। তেওঁলোকে প্ৰায়েই এইখন কটাৰী বুকুৰ কৱচখনৰ ভিতৰত ভৰাই ৰাখে। ইয়াৰে তেওঁলোকে বনৰীয়া-গাহৰি চিকাৰ কৰি টুকুৰা-টুকুৰকৈ কাটে। কাষত ধাৰ থকা লোহাৰ ফাল এটাক ‘টউব’ বুলি তেওঁলোকে কোৱা কাঠৰ ধেনুভিৰীয়া নালত বান্ধি আন এক ধৰণৰ এবিধ অস্ত্ৰ বনাই ল’য়। জাৰৱা সকলে বিভিন্ন ধৰণৰ জ্যামিতিৰ দৰে ডিজাইন তেওঁলোকৰ ধেনু, কটাৰী ইত্যাদি বিলাকত কাটি কৰি ল’য়। আকৌ বুকুৰ ৰক্ষা-কৱচ, কাঠৰ বাল্টি ইত্যাদিত তেওঁলোকে আঁচৰ দৰে অৰ্কিডৰ ঠাৰিৰে কিছুমান ডিজাইন বনাই ল’য়। আন্দামানৰ ‘পুন্নানাল্লাহ’ এলেকাত দেখা পোৱা জুপুৰী বিলাকত দুই ধৰণৰ অস্ত্ৰ ব্যৱহাৰ কৰা দেখা পোৱা যায়-
(১) ‘থ’ম’ আৰু (২) ‘থ’ছুলেটোটোহা’----জাৰৱা ভাষাত লোহাৰ জোঙামূৰীয়া কাঁড়ৰ ফালটোক ‘থ’ম’ বুলি কোৱা হ’য়, যাৰ দৈৰ্ঘ ৪-৫ ইঞ্চিৰ ভিতৰত। ‘থ’ছুলেটোটোহা’ মানে হ’ল---কাঁড়ৰ লোহাৰ ফাল যাক এডাল কাঠ বা বাহঁৰ বাৰিত বান্ধি লোৱা হয়—বাৰিডালক তেওঁলোকে ‘থেনে’ বা ‘থেনাং’ বুলি কয়। লোহৰ সজুঁলিবোৰ জোঙা বা ধাৰ কৰিবলৈ তেওঁলোকে শিল ব্যৱহাৰ কৰে যাক তেওঁলোকে ‘উল্লি’ বুলি কয়।
তেওঁলোকে মাটি খান্দিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা একধৰণৰ লোহাৰ চিপ্ৰাং খনক ‘ৱোহেন’ বুলি কয়। জুপুৰীত ব্যৱহাৰ কৰা পাচি-খৰাহীবোৰ বেতেৰে সাঁজি ল’য় আৰু এইবোৰক তেওঁলোকৰ ভাষাত---‘তাজ’ বুলি কয়। তেওঁলোকে সাগৰত কোনোবা মাছমৰীয়াৰ উটি অহা জালৰ পৰা নাইলন ৰচীবোৰ সংগ্ৰহ কৰি বস্ত্ত-বাহনি থবলৈ (বিশেষকৈ মাছ) সৰু সৰু মোনা তৈয়াৰ কৰি ল’য় । তেওঁলোকে মাছ ধৰিবলৈ গছৰ বাকলি, বাঁহ আৰু বেঁতৰ পৰা কিছুমান সঁজূলি বনাই ল’য় আৰু এইবোৰক তেওঁলোকে ‘প’ট’ছেহাট’ বুলি কয়। তেওঁলোকে বিশেষ কিছুমান গছৰ পাতৰ সহায়ত নিশা জ্বলাবৰ বাবে জোৰ বনাই ল’য়। শিলেৰে তেওঁলোকে ‘ওলিহে’ নামৰ এবিধ আদিম কটৰীও নিৰ্মান কৰি ল’য়।
জাৰৱা সমাজত যৌৱনকালঃ---
ল’ৰা যৌৱনপ্ৰাপ্ত হ’লে সি এটা বনৰীয়া গাহৰি মাৰি আনি পৰিয়াল বা সমাজৰ লোক সকলক মাংসৰ ভাগ বিলাব লাগে। ছোৱালীৰ প্ৰথম মাহেকীয়াৰ পিচত ‘ওপিমেমে’ নামৰ এক অনুষ্ঠানৰ আয়োজন কৰা হয়। তেওঁলোকৰ পৰম্পৰা মতে এই অনুষ্ঠানৰ মাজত বা পিচত সিহঁতৰ নামবোৰৰ নৱীকৰণ কৰি নতুনকৈ নাম দিয়া হয়। জীৱনত মাহেকীয়া হোৱাৰ প্ৰথম দিনটোৰ পৰা তিনিদিন ধৰি তেওঁলোকে এক পৰ্ব উৎযাপন কৰে। সেই দিনকেইটাত ছোৱালীজনীক চৰিওফালে চাৰিটা খূঁটি মাৰি এডোখৰ ঠাই নিৰ্দ্দিষ্ট কৰি দিয়া হয় আৰু তাই তিনিদিন ধৰি তাৰ মাজতে থাকিব লাগে। সেই সময়ছোৱাত তাই সেই সীমা চেৰাই আতঁৰলৈ যাব নোৱাৰে আৰু তাই চকু বন্ধ কৰি ৰাখিব লাগে। এবিধ খাৰমাটি, গাহৰিৰ চৰ্বি, লতাগছৰ আঠা মিহলাই তৈয়াৰ কৰা এক ধৰণৰ লেপন তাইৰ মূৰ, ডিঙি আৰু গোটেই মূখখনত সানি দিয়া হয়। এই সময়টোত তাইক কথা কবলৈ দিয়া নহয় আৰু তাইক কিছুমান খাদ্যও খাবলৈ দিয়া নহয়---বিশেষকৈ গাহৰিৰ মাংস আৰু মৌজুল। কেৱল তাই খাদ্যৰ বাবে শামূক বা তেনেধৰণৰ বিশেষ হাড় নথকা প্ৰাণী(Mollusk--জাৰৱা ভাষাত ‘অন’গ’) আৰু পানীৰ (এঙ্গ) ওপৰত নিৰ্ভৰশীল হ’ব লাগে। তিনিদিনৰ পিচত তাই গা ধুব লাগে আৰু তাৰ পিচত তাইৰ ওপৰত কোনো বাধ্য-বাধকতা নাথাকে। ইয়াৰ পিচতে তাইৰ কাষত গাওঁৰ সকলো আহি গোট খায়। তেতিয়া তাই গাত বিভিন্ন গহনা পিন্ধে আৰু মহিলা আৰু ছোৱালীবোৰে গান গায় আৰু নাচে।
জৰৱা ভাষাত বিশেষ স্থান দখল কৰা কেইটামান শব্দ:
•এহ’য় (সূৰ্য)
•তাপে (চন্দ্ৰ)
•পেঙ্গে (আকাশ)
•চিলোপে (তৰা)
•এথিবিথি (ডাৱৰ)
এই কেইটা শব্দই জৰৱা ভাষাৰ পৌৰাণিক কাহিনী বিলাকত এক বিশেষ স্থান পাইছে। পূৰ্ণচন্দ্ৰক তেওঁলোকে ‘উথ্থুটাপে’ আৰু কাচিজোনক ‘পনিয়াটাপে’ বুলি কয়।
জাৰৱা ছোৱালী বিলাকৰ বুকুৰ আৰু শৰীৰৰ গঠন খূবেই আকৰ্ষণীয়। সেয়ে আজিকালি বহুতো বিদেশী পৰ্যটকে এই আদিম সজ-সৰল ছোৱালী বিলাকক নানা বস্ত্তৰ প্ৰলোভন দি নিজৰ শয্যা-সঙ্গিনী হবলৈ বাধ্য কৰিছে। চুনামীৰ সময়ত বহুতো জাৰৱা লোকৰ মৃত্যু হৈছিল। আশাকৰো এই জাতিটোৰ অস্তিত্ব পৃথিৱীত ঈশ্বৰে বৰ্তাই ৰাখক।
(সমাপ্ত)
